Desi de Jonge ging als kind eens met haar familie naar Texel. Op de boot vertelde ze haar broertje over de zeesterren die op de bodem van de zee leven. Een vrouw naast haar luisterde mee en vroeg: 'Wat is dan het nut van een zeester?' Zij antwoordde met: 'Wat is het nut van de mens?'
Desi ging humanistiek studeren en koos daarna voor de master geestelijk verzorging. 'Ik was altijd al nieuwsgierig naar de grote vragen van het bestaan.' Ze herinnert zich goed dat ze als kind bezig was met verhalen schrijven en lezen. De verhalen van mensen zijn nu voor haar als geestelijk verzorger misschien wel het belangrijkste waarmee ze werkt.
Als student liep ze al stage in het UMCG. Haar eerste patiënt zag ze op een afdeling waar mensen door een operatie hun spraak kwijt waren geraakt. 'Waar ik goed in was, in taal en verhalen, had ik daar dus niet tot mijn beschikking', vertelt Desi. Ze dacht daarom niet veel te kunnen doen en ging maar naast haar patiënt zitten. Ze sprak met hem en hij antwoordde met gebaren en woorden die hij opschreef. Later kreeg hij zijn spraak terug en kon hij Desi vertellen hoe zeer hij haar bezoeken gewaardeerd had. 'Ik dacht, hè? Wat heb ik kunnen doen, behalve naast hem zitten? Dat is voor mij ook iets wat in de zorg nog wel eens onderschat wordt. De waarde van naast iemand zitten, bijvoorbeeld om de storm uit te zitten.'
Als ze bij patiënten komt, stelt ze zich meestal voor als 'luisterend oor'. Ook omdat ze weet dat patiënten, en soms collega's ook nog, niet altijd weten wat een geestelijk verzorger is. 'Ze denken bijvoorbeeld dat we altijd vanuit een religie komen praten. En er zijn mensen die denken dat ze gauw doodgaan, omdat wij langskomen.' Die beelden kloppen niet helemaal.
'We begeleiden patiënten in het zoeken naar wat van betekenis en steun is. Hoe ze het vol kunnen houden. Als ik het zo vertel, klinkt het misschien zwaarder dan het is. Want we hebben het vooral over het leven, ook als we het hebben over doodgaan. We praten over wat er is geweest in iemands leven, wat de fijne dingen zijn. Ik lach ook veel met de mensen bij wie ik kom, humor is een heel belangrijk onderdeel van zingeving. Je kunt met humor iets vaak beter volhouden en het helpt om het minder zwaar te laten zijn.'
Geestelijk verzorgers geven in het UMCG ook scholing aan collega's zoals verpleegkundigen, aiossen of artsen. Zo'n scholing kan gaan over hoe je er kunt zijn voor de ander. En geestelijk verzorgers kunnen als gespreksleider een gesprek over morele vragen binnen een team begeleiden. 'Een goed voorbeeld van zo'n vraag is hoever je gaat met behandelen. Wat verliest iemand, wat win je ermee. Het is belangrijk dat je dat goed met de patiënt en naasten en elkaar kunt bespreken. En dat je de normen en waarden van de patiënt in de beslissing meeneemt.'
'Als geestelijk verzorger in opleiding heb je het met je medestudenten veel over hoe je zelf in het leven staat. Dat moet ook, omdat je er in je werk zo bewust mee bezig bent. Dat intense gevoel van leven, is niet altijd fijn. Maar het leven is ook niet iets dat zomaar door je handen glipt. Dat moet je ervaren en dat heb ik nog meer ervaren, door de mensen die ik in mijn werk ontmoet.'
Desi vertelt van een jongen die bij zijn vader in het UMCG op bezoek komt en ook met haar praat. 'Mijn vader is eigenlijk een slak zonder huisje nu', zei de jongen. 'Dat vond ik een heel mooi beeld. Als je wordt geconfronteerd met je kwetsbaarheid en het leven niet meer vanzelfsprekend is, wat wordt dan je huisje? Hoe ga je daarna weer verder? Het zijn bestaansvragen, daar begeleiden we mensen bij. We sluiten aan bij wat mensen van waarde vinden. We horen hoe ze het volhouden, bijvoorbeeld voor hun familie, vanwege hun religie. Of door hun hond.'
Als geestelijk verzorger in het UMCG ervaar je dat het leven tragisch, verdrietig of pijnlijk kan zijn. 'Geen mens ontkomt daaraan', zegt Desi, 'het is onderdeel van het leven. Ik zie in mijn werk vooral hoe mensen in een moeilijke tijd soms ook de lichtpuntjes zien. En ik zie hoe mensen erin slagen het leven uiteindelijk los te laten. Daar doen we het voor.
Soms is er een cruciaal moment in het leven waarop je weet: dit maakt alles anders. In de rubriek Dat Ene Moment vertellen professionals over zo’n moment. Over hoe bepalend dat bleek te zijn. Voor henzelf. Voor die ander. Of voor hun vak. We ontleden elke acht weken een nieuw moment.
