In een simulatietraining of in de praktijk: stimuleer elkaar om even stil te staan bij een kritische situatie om ervan te leren. Of het nu wel of niet goed ging, je kan van elke dag leren en de patiëntenzorg nog beter maken. In de STAP-training leren deelnemers hoe ze een debriefing kunnen leiden.
In 2019 wordt alweer de 25e STAP cursus gegeven. Bovendien biedt het Wenckebach Instituut dan ook een STAP-training die zich richt op Team Resource Management STAP staat voor Simulation-based Teaching And Practice.
Roelie Sitepu en Albert Jan Klein Ikkink zijn allebei consulent en trainer simulatieonderwijs en teamtrainingen bij het UMCG Simulation Center. Ze verzorgen onder meer de STAP-training, een train-de-trainer-cursus waarin aspirant-trainers leren hoe ze simulatie-onderwijs effectief kunnen inzetten.
Vrijwel alle aspirant-trainers in de STAP-training verzorgen dit soort trainingen naast hun gewone werk. Ze hebben meestal geen didactische achtergrond. De training richt zich helemaal op het didactische aspect van simulatie-onderwijs. Hoe creëer je een goed leerklimaat? En wat wil je iemand leren? En: hoe maximaliseer je het leren tijdens een debriefing?
Met name de debriefing is cruciaal voor een leerzame simulatie-scenario-training: ‘De simulatie is vooral een middel. Waar het ons om gaat is dat deelnemers nadenken over hun eigen denken en handelen. In een training doe je veel dingen vaak relatief onbewust. Bij de debriefing halen we dat terug: “Ik zag dat je dat deed. Hoe kwam je daartoe? Wat deelde je met je teamgenoten?” Daardoor wordt het knopje “leren” aangezet. Als je je bewust bent van wat je precies doet en je dat ook kunt specificeren, kun je dat gedrag vasthouden en bewust toepassen in andere situaties. Of het uitleggen aan een ander.’
Simulatie-scenario-trainingen vinden nu meestal plaats in de veilige beslotenheid van het simulatiecentrum. De transfer van het geleerde blijft daardoor een uitdaging: ‘Wat wij ook bedenken en doen, het is “plastic” in een omgeving die niet de jouwe is, met materialen die net iets anders zijn. Omdat het debriefen professionals inzicht geeft in hun functioneren en ze daarvan kunnen leren, willen we dat steeds meer in de praktijk terugzien. Hiervoor gebruiken we onder meer TALK (Target, Analysis, Learning points, Key actions). TALK is een methode die teams in de zorg helpt om in hooguit 10 minuten stil te staan bij een kritische situatie en ervan te leren. Of het nu wel of niet goed ging, je kan van elke dag leren en de patiëntenzorg nog beter maken.’
Dat gebeurt al wel steeds vaker: ‘Je kunt het verschil zien tussen de overdracht op de IC nu en 10 jaar geleden. Het gaat nu zoveel gestructureerder! Het is helemaal niet ongewoon om als team voor of na een ingreep even hands off de koppen bij elkaar te steken. Hoe gaan we het aanpakken? Wat als er dit gebeurt? Wat als er dat gebeurt? Of na afloop: wat gebeurde er precies? 10 jaar geleden zou dat echt ongebruikelijk zijn. Nu niet meer.’ Dat is mede te danken aan dit soort trainingen, weten Klein Ikkink en Sitepu. ‘We drukken onze simulatie-trainers ook op het hart dat ze een voorbeeldfunctie hebben. ‘Practice what you preach! Als je wilt dat je team vaker even pas op de plaats maakt, moet je daar ook echt het voortouw in nemen.’
De transfer wordt ook vergemakkelijkt doordat steeds vaker op de werkvloer wordt getraind. Zo ontwikkelde het Simulation Center UMCG een trauma-teamtraining voor de Spoedeisende Hulpafdeling. Die training wordt dáár verzorgd, met alle professionals die nodig zijn bij een trauma-aanmelding. Dat heeft voordelen en nadelen, weten Sitepu en Klein Ikkink. ‘Deelnemers worden opgepiept en het is onrustiger. Maar het is wel veel realistischer. Op de werkvloer train je in je eigen omgeving, met je eigen spullen en test je daardoor ook het zorgproces. Je hoeft niet altijd zogenaamde “high fidelity” simulatoren te gebruiken om dingen te oefenen.
Naast de “gewone” STAP-training verzorgen Klein Ikkink en Sitepu ook een eendaagse Simulation-based Teaching And Practice die gericht is op Team Resource Management (TRM). In deze vervolgcursus zoomen ze verder in op het trainen en debriefen van interprofessionele teams.
29 mei 2019
