Opeens staat je leven op zijn kop. ‘Je denkt altijd: dat overkomt mij niet, dat overkomt anderen’, vertelt Marwies Bos over het moment dat ze hoorde dat ze eierstokkanker had. ‘Ik voelde me een hoofdrolspeler in een hele foute film.’
Omdat de kanker bij Marwies in een redelijk vroeg stadium was ontdekt, kon deze goed behandeld worden, met uitzicht op herstel. Ze kreeg zes chemokuren, met steeds een aantal weken hersteltijd ertussen. Al met al duurde de chemotherapie een half jaar. Het was een heftige tijd, vertelt ze. ‘De eerste dagen van een kuur viel het nog mee, en je krijgt oppeppers om de bijwerkingen te dempen. Na iedere kuur voelde ik me een week ziek en in de loop van de tijd wordt het steeds zwaarder, je lichaam heeft steeds meer moeite om het te verwerken. De laatste kuur zag ik echt als stip aan de horizon; dan ben ik klaar en spring ik een gat in de lucht. Maar dat was niet zo, ik was moe en gesloopt.’
Na een periode van bijkomen en aansterken volgde ze een revalidatieprogramma bij het UMCG Centrum voor Revalidatie in Haren. ‘Dat heeft me heel erg geholpen. Niet alleen het sporten en bewegen, maar ook de gesprekken met lotgenoten die je daar hebt waren ontzettend fijn.’
Daarna was de vraag: hoe blijf je in gang als je het zelf moet doen? ‘Dat viel me erg tegen’, zegt Marwies. Via haar huisarts hoorde ze over een onderzoeksprogramma van het UMCG dat erop gericht is om mensen die behandeld zijn voor kanker meer te laten bewegen. ‘Misschien helpt het om er meer uit te halen en sneller te herstellen’, dacht ze, en ze ging op gesprek.
Een Fitbit – een horloge dat je activiteit meet - toonde al snel aan dat Marwies minder bewoog dan ze wilde. ‘Omdat ik ontzettend gemotiveerd was om naar buiten te gaan en te sporten, maakte ik met de praktijkverpleegkundige een beweegplan. Mijn doel was om op te bouwen van 6.000 naar 10.000 stappen per dag. Regelmatig ging ik bij de praktijkverpleegkundige langs om de voortgang te bespreken. Wat lukt wel, wat lukt niet? Moeten we het plan bijstellen? Dat was heel prettig en laagdrempelig.’
En zo’n Fitbit is een goede stok achter de deur, vertelt Marwies. ‘Als ik een keer moe was of geen zin had, en je ziet dat je nog wat stappen moet zetten, dan ben je toch sneller geneigd om de trap te pakken of even te gaan wandelen of fietsen. Het plan en de Fitbit stimuleerden me om het vol te houden.’
Halverwege en aan het eind van het programma deed ze een inspanningstest. En wat bleek: haar conditie was flink vooruit gegaan. ‘Ik voelde me niet alleen fitter, het hielp me ook mentaal’, vertelt ze. ‘Ik was minder somber doordat ik er veel op uit ging.’
Ook ging Marwies gezonder en bewuster leven. ‘Ik las in een artikel dat meer bewegen de kans vermindert dat kanker terugkomt. Dat stimuleerde mij enorm. Je doet er alles aan om te voorkomen dat je weer ziek wordt. Voldoende bewegen, genoeg groente en fruit eten, minder suiker: ik ben meer gezonde keuzes gaan maken.’
En die lijn trekt ze nu door, al is ze wel wat minder streng voor zichzelf dan in het begin. ‘Kanker verandert je kijk op het leven, alles komt in een ander perspectief te staan. Je gaat nadenken, over de zin van het leven. Wat wil ik wel en niet. Mijn gezin en familie geef ik nog meer voorrang. Ik heb mijn werk weer opgepakt, maar ben wel gaan inzien dat andere dingen belangrijker zijn. Ik stel het leven niet meer uit. Vroeger dachten we wel eens na over een reis en dan zeiden mijn man en ik tegen elkaar: dat gaan we ooit nog eens doen. Nu denken we: dat gaan we nú doen.’
Veel mensen die zijn behandeld voor kanker hebben nog enige tijd last van de ziekte of van de behandeling. Ze zijn snel moe, somber of angstig. Uit onderzoek blijkt dat meer bewegen goed kan helpen bij dat soort klachten.
De huidige beweegprogramma’s zijn volgens sommige mensen te zwaar of passen niet binnen hun leven. Ook is de afstand tot het ziekenhuis of een revalidatiecentrum een reden om niet deel te nemen. Een makkelijke oplossing voor deze bezwaren is om tijdens de dagelijkse activiteiten meer te bewegen. Een goed plan met begeleiding vanuit de huisartsenpraktijk maakt dat mogelijk.
De afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde van het UMCG doet hier onderzoek naar, met ondersteuning van financiering door KWF. Het doel van dit onderzoek is om mensen die behandeld zijn voor kanker meer te laten bewegen door een beweegplan in de huisartsenpraktijk aan te bieden. De resultaten van het onderzoek worden verwacht in 2024. De eerste ervaringen zijn heel positief.
Carin Kwakkel van de Academische Huisartsenpraktijk Groningen: ‘De Fitbit motiveert mensen enorm om meer te bewegen in hun dagelijkse activiteiten. Sommige patiënten zijn zelfs zo enthousiast dat ze na het onderzoek een Fitbit hebben aangeschaft. Ik zie daarnaast vaak dat patiënten meer gaan bewegen, maar bijvoorbeeld ook in hun voeding dingen aanpassen. Mensen worden zich meer bewust van hun totale leefstijl.’
Geïnteresseerd in deelname? Vraag bij je huisartsenpraktijk of deze is aangesloten bij het onderzoek. Voor huisartsen die geïnteresseerd zijn in deelname is hier meer informatie te vinden.
