“Ik wist al heel lang dat ik huisarts wilde worden. Mijn vader overleed jong, toen ik 11 jaar was. Hij was dorpsdokter in Heerenveen en heeft me geïnspireerd. Als klein jongetje ging ik regelmatig met hem mee naar de praktijk. Ik wilde wel de goede weg bewandelen en er klaar voor zijn om de opleiding te starten”, vertelt Henk-Jan.
“Daarom heb ik na de studie Geneeskunde eerst als anios in het streekziekenhuis Oranjeoord in Harlingen gewerkt op de afdelingen interne geneeskunde en chirurgie. Daarna ben ik in de kinder- en jeugdpsychiatrie in Leeuwarden en Drachten terechtgekomen. Dat was heel bijzonder, om als net-afgestudeerde zonder kinderen ouders te begeleiden. Ik voelde me eerst wat ongelukkig bij die positie, maar al doende leert men.”
Na zijn tijd in de psychiatrie startte Henk-Jan dan toch met de Huisartsopleiding UMCG. Hij gaat na zijn afstuderen aan de slag als waarnemer in het Ommeland. Een jaar later besluit hij dat hij graag ergens tussen Groningen en Heerenveen aan het werk wil, en het liefste als praktijkhouder. “Mijn opleider uit Heerenveen van het laatste jaar was bevriend met een collega in Akkrum. Ik mocht dus op gesprek komen. Na vier maanden daar werken was het al beklonken: ik stapte in de maatschap. Dat was toen heel normaal, maar is vandaag de dag wel wat kort.” Twintig jaar maakte Henk-Jan onderdeel uit van de maatschap van drie huisartsen. “We hebben daar samen iets moois opgebouwd, iets waar we trots op waren.”
Het is nu twee jaar geleden dat Henk-Jan uit de maatschap stapte. “Een jaar daarvoor maakte ik de beslissing om uit te treden. Ik vroeg me namelijk af of ik dit voor de rest van mijn werkzame leven wilde doen, of dat ik nog eens iets anders wilde. Een opvolger vinden was nog een uitdaging. Een half jaar kwam er geen enkele reactie binnen, dat viel ons echt tegen”, zegt Henk-Jan. “Uiteindelijk dachten we een geschikte kandidaat te hebben, maar de nieuwe baan van diens echtgenoot viel tegen. Mijn opvolger is daardoor binnen een jaar alweer weggegaan, en een nieuwe opvolger is er nog steeds niet.”
Henk-Jan ging na zijn uittreden aan de slag bij de Huisartsopleiding UMCG, eerst als docent/groepsbegeleider in Zwolle en nu in Groningen. “Het is een hele leerzame ervaring, ik ben van huis uit geen docent. Het was in het begin wel een beetje zoeken en ook spannend. Maar ik kreeg ondersteuning vanuit de opleiding en had goed contact met de collega's. Ik leer zelf ook een hoop bij op de terugkomdagen.” Daarnaast is Henk-Jan nog parttime waarnemer. Hij is net begonnen bij een praktijk in Heerenveen. “Dezelfde praktijk waar ik 23 jaar geleden ook ben opgeleid.”
Na twee jaar als docent, gaat Henk-Jan vanaf januari weer als praktijkhouder dokteren. “Ik ben gevraagd om toe te treden in de maatschap in Heerenveen. Het is niet alleen de plek waar ik ben opgeleid, maar ook de praktijk die mijn vader in 1970 mede heeft opgericht. Ik vind het jammer om te stoppen bij de Huisartsopleiding UMCG, maar ik kwam er achter dat dokteren als waarnemer anders is dan als praktijkhouder. Ik miste die facetten en de continuïteit. Als je je patiënten goed kent, dan is dat een groot voordeel.”
De afgelopen twee jaar voelen voor Henk-Jan als een roerige en leerzame periode. “Ik heb wel geleefd, het was een groot avontuur. En nu komt er weer een nieuw avontuur aan, maar het voelt ook een beetje als thuiskomen. De plek waar ik ben opgegroeid, waar ik ben opgeleid. Dat is heel bijzonder. Het onderwijs omarm ik ook, daar stoppen is wel een concessie die ik moet doen. Maar wellicht kan ik in de toekomst als praktijkopleider aan de slag.”
Henk-Jan heeft als waarnemer nieuwe inzichten opgedaan over het vak. “Ik heb geleerd om flexibeler te zijn en beter om te gaan met veranderende omstandigheden. Niet alles is vanzelfsprekend en gaat zoals je het in je eigen praktijk deed. Ik begrijp daarom heel goed dat jonge dokters willen beginnen in de rol van waarnemer”, zegt de huisarts. “Zo kan je je ogen en oren goed de kost geven en ontdekken waar je wilt werken. Ik kan het iedereen aanraden een werkplek te zoeken waar je goed gedijt. Ik hoop wel dat jonge dokters ambiëren om na verloop van tijd praktijkhouder te worden. De continuïteit komt de kwaliteit van zorg ten goede. Het wrong daarom wel een beetje voor me dat ik als docent/groepsbegeleider uitdroeg om praktijkhouder te worden, terwijl ik zelf juist net waarnemer was geworden. Ik voelde me niet het juiste voorbeeld, maar inmiddels heb ik dus vol trots kunnen meedelen dat ik weer praktijkhouder word.”
Persoonlijk en pragmatisch, dat is hoe Henk-Jan vindt dat hij doktert. “Ik wil weten wie de patiënt is, het grotere geheel en de context zien. Ik ben niet een hele scherpe richtlijnen-dokter. Ik houd van het persoonlijke contact, dat levert namelijk een hoop op en zo kan je zorg op maat bieden. Dat maakt ook wel dat ik soms wat meer tijd nodig heb of af en toe uitloop, maar mensen accepteren dat wel.” Henk-Jan zou dan ook aan alle collega’s willen meegeven dat ze zich betrokken moeten voelen. “Ons vak wordt mooier en gaat bloeien als je je verdiept in de mensen met wie je te maken hebt. Iedereen heeft een verhaal, en als je nieuwsgierig bent, komt er veel boven tafel. We hebben een prachtig mooi vak, waarin je geeft en ook ontvangt.”
Een andere tip van Henk-Jan draait juist niet om werk. “Houd ruimte voor hobby's en sociale contacten. Streef ernaar om die gezonde balans te houden. Ik mag graag musiceren: keyboard en piano. Hier in Nes hebben we een bandje opgezet. We spelen covers uit de jaren zeventig tot het heden. Ook zijn we begonnen met het schrijven van muziek. Het moet nog blijken of dat leuk uitpakt, dat is uitdaging.”
